Op weg naar een gezonde maatschappij

‘Ons vakgebied is van groot belang voor de samenleving’

7 maart 2023 |Artsen in het domein arbeid en gezondheid spelen een cruciale rol in het streven naar een gezonde samenleving. Dankzij arbeidsgerichte netwerkzorg en focus op de mens kunnen mensen weer echt participeren in de maatschappij. Daarom is het zaak dat we met samenwerking, lobby en wetenschappelijk onderzoek het vakgebied prominenter op de kaart krijgen, stelt bijzonder hoogleraar sociale verzekeringsgeneeskunde Sylvia van der Burg-Vermeulen.

‘Op de arbeidsmarkt staan tegenwoordig veel vacatures open, terwijl er ook veel mensen aan de kant staan. Artsen in het domein arbeid en gezondheid kunnen ervoor zorgen dat veel meer mensen aan het werk gaan én blijven. Wij moeten het voortouw nemen om over de muren van het sociale domein en het zorgdomein heen te kijken.’

Ruimte claimen

De sociale omgeving heeft grote impact op de gezondheid van mensen, vertelt Sylvia. ‘Gebrek aan bestaanszekerheid – inkomen, huisvesting, een sociaal netwerk of vangnet – is funest voor de gezondheid van mensen. Als artsen in het domein arbeid en gezondheid ruimte claimen om deze randvoorwaarden te regelen, zorgen we dat mensen sneller weer werkfit zijn. Dus niet alleen het gesprek voeren of het medische rapport schrijven. Maar ook het contact leggen om voorzieningen van de gemeente of schuldhulpverlening in gang te zetten. Of bij ongeletterdheid de tijd nemen om uit te leggen hoe het zorgsysteem is geregeld.’

Centrale rol van arts

Artsen in het domein arbeid en gezondheid zijn de centrale schakel van een geoliede machine. ‘Het gaat om het leveren van netwerkzorg’, licht Sylvia toe. ‘Verpleegkundigen, arbeidsdeskundigen, huisartsen, maatschappelijk werkers, revalidatiespecialisten, gemeentelijke bijstandsteams; zorg- en sociale hulpverleners moeten samenwerken om de patiënt te helpen. Omdat wij de hele mens in de spreekkamer zien en horen, zetten wij de lijnen van het team uit.’

Trots op het vak

Volgens Sylvia is het tijd dat er meer waardering komt voor het vakgebied. ‘Het aantal kwetsbare mensen in onze maatschappij groeit. Gezond zijn en blijven krijgt steeds meer aandacht in onze maatschappij. Ons vakgebied kan hieraan veel bijdragen. Dat moeten we met trots uitdragen.’ Zelf doet Sylvia dit onder meer als bestuurslid van de KNMG artsenfederatie. ‘Voor de ontwikkeling en het imago van ons vak moeten we de krachten met elkaar en andere partijen bundelen. Dat kan in beroepsorganisaties en door te lobbyen om thema’s op de politieke agenda te krijgen.’

Domein in ontwikkeling

Wetenschappelijk onderzoek draagt bij om het vakgebied naar een hoger niveau te brengen. ‘Ik begeleid promovendi van Amsterdam UMC-UvA die onderzoeken hoe we de arbeidsgerichte zorg in sociaal én medisch domein kunnen organiseren op basis van behoeften en voorkeuren van de patiënt. Mijn ideaal is om zo netwerkzorg te verbinden met waardegedreven zorg. Kwaliteit van leven en de mens staan dan centraal in de behandeling en begeleiding.’

Diversiteit in opleiding

Geneeskundige opleidingen zouden volgens Sylvia beter voor het voetlicht kunnen brengen wat het domein arbeid en gezondheid voor de samenleving betekent. ‘In de studie moet aandacht zijn voor het hele traject, niet alleen voor de eerstelijns- en specialistische zorg. We behandelen en begeleiden mensen die een rol hebben in onze maatschappij. Ons vakgebied zorgt ervoor dat mensen weer echt kunnen functioneren en participeren.’ Volgens Sylvia is ook diversiteit en inclusie in de opleiding van belang. ‘Onze beroepsgroep moet een afspiegeling zijn van de maatschappij. We kunnen mensen beter helpen als we hun cultuur en achtergrond kennen.’